"A casa das Belas Atormentadas"
Obra: A casa das belas atormentadas
O escritor xaponés Kawabata Yasunari, destacouse no panorama literario do
século XX pola delicadeza e o refinado lirismo das súas obras.
Kawabata naceu en Osaka o 11 de xuño de 1899. A soidade en que pasou a súa
infancia tras a morte dos seus seres máis queridos marcou profundamente a súa
personalidade. O seu pai, un destacado médico, Eikichi Kawabata, morreu de
tuberculose cando este tiña dous anos. Ao ano seguinte falece a súa nai, a
continuación a súa avoa cando este contaba sete anos e, posteriormente, a súa
única irmá abandona este mundo pouco tempo despois.
Finalmente, perde o seu avó, co que vivía no campo, en 1915. Estes terribles sucesos definiron a súa personalidade solitaria e melancólica. Insomne perpetuo, cineasta na súa xuventude, lector voraz tanto dos clásicos coma das vangardas europeas, foi un solitario empedernido. Tras finalizar os seus estudios en 1924 fundou Bungei Jidai (A Idade Artística). Foi precisamente nesa revista onde apareceu, en 1926, "Izu non odoriko" ("A danzarina de Izu"), relato cheo de imaxes líricas e suxestivas, no que se apreciaban ecos das escrituras budistas e dos poetas medievais xaponeses, que para o autor constituían "a máis elevada literatura do mundo". Foi adaptado ao cinema un par de veces. Xa nese conto mostra unha mestura estraña de alegría e amargura que aparece constantemente nos seus textos; non é casualidade que un dos seus libros máis famosos se chame "O belo e o triste", onde se observan referencias autobiográficas que rememoran unha paixón de xuventude do propio escritor. Ademais, apréciase nesta a influencia de antigos textos budistas e a poesía medieval xaponesa, polos que o autor sentía verdadeira devoción. Este texto, que relata o encontro dun estudante solitario durante unha viaxe pola península de Izu cunha nova bailarina que se despraza cun grupo de artistas, convértese no seu primeiro grande éxito de crítica. Despois, interesado pola cinematografía, escribe o guión dunha película clásica do cinema expresionista xaponés, Kurutta Ippeiji (Unha páxina de loucura, 1926) de Kinugasa Teinosuke. Anos máis tarde publicarán A cuadrilla de Asakusa (1929-1930) que ten como escenario o famoso distrito do mesmo nome da cidade de Tokyo, repleto de teatros de revistas, cafés, casas de gueixas e antigos cines, que o autor coñecía moi ben por vivir nesta zona durante a década dos anos 20. A partir de 1934, establécese en Kamakura, no sudoeste de Toquio, e pasa os invernos na cidade de Zushi.
Imaxe recollida en elrevesdelapiel.blogspot.com.es |
Finalmente, perde o seu avó, co que vivía no campo, en 1915. Estes terribles sucesos definiron a súa personalidade solitaria e melancólica. Insomne perpetuo, cineasta na súa xuventude, lector voraz tanto dos clásicos coma das vangardas europeas, foi un solitario empedernido. Tras finalizar os seus estudios en 1924 fundou Bungei Jidai (A Idade Artística). Foi precisamente nesa revista onde apareceu, en 1926, "Izu non odoriko" ("A danzarina de Izu"), relato cheo de imaxes líricas e suxestivas, no que se apreciaban ecos das escrituras budistas e dos poetas medievais xaponeses, que para o autor constituían "a máis elevada literatura do mundo". Foi adaptado ao cinema un par de veces. Xa nese conto mostra unha mestura estraña de alegría e amargura que aparece constantemente nos seus textos; non é casualidade que un dos seus libros máis famosos se chame "O belo e o triste", onde se observan referencias autobiográficas que rememoran unha paixón de xuventude do propio escritor. Ademais, apréciase nesta a influencia de antigos textos budistas e a poesía medieval xaponesa, polos que o autor sentía verdadeira devoción. Este texto, que relata o encontro dun estudante solitario durante unha viaxe pola península de Izu cunha nova bailarina que se despraza cun grupo de artistas, convértese no seu primeiro grande éxito de crítica. Despois, interesado pola cinematografía, escribe o guión dunha película clásica do cinema expresionista xaponés, Kurutta Ippeiji (Unha páxina de loucura, 1926) de Kinugasa Teinosuke. Anos máis tarde publicarán A cuadrilla de Asakusa (1929-1930) que ten como escenario o famoso distrito do mesmo nome da cidade de Tokyo, repleto de teatros de revistas, cafés, casas de gueixas e antigos cines, que o autor coñecía moi ben por vivir nesta zona durante a década dos anos 20. A partir de 1934, establécese en Kamakura, no sudoeste de Toquio, e pasa os invernos na cidade de Zushi.
A soidade, a angustia ante a morte, a busca da beleza e a atracción pola
psicoloxía feminina, expresado todo iso nun estilo simbólico e lírico, foron
temas centrais en torno aos cales xiraron País de neve, O clamor da
montaña e As belas adormentadas, obras de plenitude artística que o
fixeron merecedor, en 1968, do Premio Nobel de literatura.
Durante a II Guerra Mundial trasládase a Manchuria e alí estuda
profundamente unha obra mestra da prosa clásica xaponesa, Genji Monogatari (O
relato de Genji), escrita por Murasaki Shikibu no século XI.
Posteriormente, publica a súa obra máis coñecida País de Neve (1948) que
o situou entre os escritores contemporáneos máis importantes de Xapón.
Outros libros deste autor son: O son da montaña (1949-1954),
aclamada pola crítica como a súa mellor obra, El mestre de go (1951), El
lago (1954), Primeira Neve no Monte Fuji (1958), Mil grúas (1959),
Kioto (1962) e O belo e o triste (1964). Especial importancia teñen
as Historias da palma da man (Tanagoko non shosetsu) que representaban,
segundo palabras do propio Kawabata, a esencia da súa arte. O escritor comezou
a escribir pequenos relatos en 1923 e sempre volvía a eles cada certo tempo.
Nestas narracións conviven diferentes temas como a soidade, o amor, o paso do
tempo, os rituais e a morte. Así mesmo destaca Correspondencia 1945-1970,
unha recompilación de cartas que se intercambiaron Kawabata e o seu discípulo o
escritor Yukio Mishima durante 25 anos. Ademais de escribir obras de ficción,
este autor traballou como xornalista, principalmente para o diario Mainichi
Shimbun.
Entre 1948 a 1965, este autor desempeña o posto de director do Pen club de
Xapón. En 1953, o novelista convértese en membro da Academia das Artes do Xapón
e en 1959 recibe a medalla Goethe na cidade de Frankfurt. Durante a década dos
60, o autor, convertido nun novelista de fama internacional, imparte
conferencias por varias universidades de Estados Unidos. Tamén, dedícase á
crítica literaria e a apoiar novos escritores. Kawabata foi o primeiro escritor
xaponés en gañar o premio Nobel de Literatura en 1968, seguiríalle anos máis
tarde Kenzaburo Oé. Na cerimonia de entrega do devandito galardón leu un
discurso titulado Del fermoso Xapón, o seu eu. Posteriormente, o 16 de
abril de 1972, afectado pola enfermidade de Parkinson e profundamente abatido,
quita a vida, como houbese pouco tempo antes Yukio Mishima, no seu estudio na
cidade de Zushi, inhalando gas, sen deixar ningunha nota que explicase a súa decisión.
Kawabata: a salsa
agridoce da literatura nipoa
Xuntouse cun
grupillo de escritores que reivindicaban o "neosensacionismo": dar
importancia a sentimentos e emocións sobre o realismo social que se levaba en
Xapón nesa época. En 1968 converteuse no primeiro xaponés gañador do Premio
Nobel, para (disimulado) desgusto do seu amigo da alma Yukio Mishima, que xa se
vía declamando o discurso de aceptación en Suecia. Ambos os dous acabaron
suicidándose, por certo, aínda que onde Mishima optou por un espectacular
seppuku con decapitación posterior, o máis comedido Kawabata limitouse a abrir
o gas no momento en que a vida (talvez pola súa idade e mala saúde) se fixo
difícil de soportar.
O argumento da casa
das belas adormentadas (1961) resúmese en poucas frases: un home chamado
Eguchi, vello aínda que non decrépito, acode a unha casa moi particular onde
homes anciáns pasan a noite en compañía de fermosas mozas, narcotizadas de
forma que non esperten en toda a noite. Hai unha soa norma que deben cumprir (aínda
que na era pre Viagra talvez non era necesario explicitala): está estritamente
prohibido manter relacións sexuais coas durmintes. Son pois un tipo moi
especial de mulleres as que aí traballan: prostitutas virxes (unha mestura que
sen dúbida lle encantase a Freud).
Imaxe recollida en bookpeopleblog.wordpress.com |
Non serían homes en
paz con eles mesmos. Estarían entre os derrotados, ou máis ben entre as vítimas
do terror. Mentres xacían contra a carne de rapazas núas que durmían un sono
provocado, nos seus corazóns habería algo máis que temor á morte próxima e
nostalxia da súa xuventude perdida. Podería haber tamén remordemento, e a
inquietude tan común nas familias dos prósperos. Non terían ningún Buda ante
quen se axeonllar. A rapaza núa non sabería nada, non abriría os ollos se un
dos anciáns a tomaba con forza nos seus brazos, non derramaría bágoas, non
saloucaría nin sequera xemería. O ancián non necesitaría sentir vergoña, os
remordementos e a tristura poderían fluír libremente. E acaso non podería ser a
propia «bela durminte» unha especie de Buda? Era de carne e óso, e a súa pel
nova e a súa fragrancia podían significar o perdón para os tristes anciáns.
Non obstante, o
Eguchi protagonista da historia non se conforma con isto, quizais por ser o
menos estragado pola idade dos anciáns que visitan a casa. El quere que a moza
reaccione ante a súa presenza: espertala, falar con ela, coñecela... Nos seus
momentos máis escuros, pásalle pola cabeza o doado que sería abusar do seu
indefensión, violala ou mesmo a estrangular. E é que nesta historia o sono, a
morte e o sexo van máis ou menos da man.
Eguchi dorme con
cinco rapazas diferentes ao longo do relato. Acaricia o seu pelo, os seus
ombros, toca os seus labios... Y cada vez, o olor da súa pel (a leite materno,
rosas, camelias,...) tráelle unha avalancha de recordos. Cada muller evoca
outras mulleres do pasado: a súa esposa, as súas antigas amantes, as súas tres
fillas de destino dispar... Mediante a descrición física de cada unha das
rapazas, da súa forma de durmir e dos diferentes recordos, que provoca a
Eguchi, Kawabata consegue algo que parece imposible: dotar de personalidade
propia cinco personaxes que nin reciben nome nin aparecen conscientes en ningún
momento do relato.
A casa das belas
adormentadas é un libro desasosegante, fermoso e moi,
moi triste. E é que á fin e ó cabo e por moita poesía que se lle bote, o ámbito
é bastante sórdido, cos anciáns sobando a mociñas inconscientes... O ambiente
opresivo que se vai creando é comparable (como apunta acertadamente Mishima na
introdución) ao dun submarino hermético onde o aire fose enrarecéndose pouco a
pouco: o ton do relato vai facéndose progresivamente escuro e en certa forma
aterrador a medida que avanzan as páxinas e se achega o final de historia...
Final por certo duro, breve, seco e apropiado.
Gabriel García
Márquez foi sempre un grande admirador de Kawabata en xeral e da casa das
belas adormentadas, en particular. Como homenaxe recoñecida ao libro de
Kawabata escribiu un conto chamado "O avión da bela durminte" e unha
novela curta chamada Memoria das miñas putas tristes na que trata de
presentar como unha historia de amor o que é unha fábula fermosa, sórdida e
languidamente cruel. Outros autores xaponeses usaron "prostitutas do
sono" nas súas historias con máis ou menos fortuna como Banana Yoshimoto
no seu libro de contos "Sono profundo", ou Haruki Murakami na
"Crónica do paxaro que dá corda ao mundo"...
Na casa das
belas adormentadas hai contrastes moi marcados: beleza-decrepitude,
xuventude-vellez, actividade-indefensión... Un cóctel de lirismo, medo á morte,
beleza, sordidez, illamento, soidade, desexo, elegancia e nostalxia
absolutamente precioso... E absolutamente nipón. Este espléndido relato aborda temas como a morte, a vellez, a beleza, o
sexo, a nostalxia da xuventude perdida e o paso do tempo.
O protagonista desta curiosa historia, Yoshio Eguchi, é un home de sesenta
e sete anos, casado e pai de tres fillas. Un dos seus amigos recoméndalle un
exclusivo local, situado a varios quilómetros de Toquio, frecuentado
asiduamente por uns poucos anciáns, ben situados social e economicamente. Neste
selecto club gozan da compañía de fermosas e novas virxes que dormen nuas xunto
a eles baixo o influxo dos narcóticos. Os clientes deben cumprir unhas normas
estritas: teñen absolutamente prohibido ter relacións sexuais coas rapazas e
non deben intentar espertalas baixo ningún concepto. A muller do establecemento
advírtelle, dende un primeiro momento, que non debe facer nada de mal gusto, só
durmir xunto a descoñecidas novas que ignoran totalmente a súa presenza.
Estas belas doncelas permanecen totalmente alleas á visión duns homes que
non senten vergoña ao espirse ante estas, pois son incapaces de percibir a
decadencia física dos seus corpos. Estes clientes pagan polo delicado pracer de
durmir cunhas mozas que lles permiten sumirse noutra realidade e soñar con
outras mulleres ás que un día amaron e que hoxe só viven nos seus recordos. As
rapazas, escuros obxectos de desexo, representan a última aventura destes
anciáns antes da chegada do sono eterno. Estes volven ser novos por unha vez,
grazas á imaxe dos insinuantes corpos das rapazas, que permanecen nunha postura
de total abandono á súa lascivia. Así mesmo, esta casa do pracer está rexentada
por unha inquietante muller que coñece ben a psicoloxía da súa clientela. Esta
proporciona somníferos á súa selecta concorrencia e potentes drogas ás rapazas
para que non poidan espertar durante toda a noite.
En cinco encontros, separados entre si por intervalos de tempo variables,
nun mesmo cuarto, nun mesmo leito, pero con seis mulleres diferentes, Eguchi
móstranos a súa visión sobre a morte, o amor, a sexualidade, o desexo e o seu
ideal de beleza. Nestas visitas, o protagonista recorda as mulleres da súa
vida: a súa nai, a súa esposa, os seus amantes e as súas propias fillas. Este
home, no umbral da vellez, rememora neste itinerario polo desexo dende
instantes en noites ingratas, que son difíciles de esquecer, ata imaxes de
intensa sensualidade na batalla dos sentidos. Estas "cortesás virxes"
fanlle revivir capítulos pasados da súa vida, perdidos na memoria, a través de
intensas evocacións. Ademais, na súa última reunión, a muller do local para
satisfacer a súa fantasía masculina ofrécelle para o seu pracer a compañía de
dúas mozas ao mesmo tempo.
Dende un principio Eguchi desexa profanar as regras da casa, ir máis alá da
mera contemplación da beleza, pero comproba con asombro que efectivamente a
moza que xace ao seu lado conserva intacta a súa virxindade. Non se resigna en
ser un simple observador, quere que as belas durmintes reaccionen aos seus
estímulos e descubrir detalles concretos das súas vidas. Estas mulleres sen
nome, sen identidade e sen pasado resultan para o protagonista un
desconcertante enigma por desvelar. Intenta insistentemente comunicarse con
elas, espertalas do seu letargo narcótico, vulnerar o seu indefensión, pero
todo é inútil, pois o sono é unha barreira infranqueable como unha muralla de
silencio. Pola súa banda, a elas non se lles está permitido coñecer ningún
detalle da identidade dos seus descoñecidos clientes. Con cada novo encontro, a
fascinación de Eguchi aumenta e se acrecienta a súa necesidade de contemplar a
inquietante beleza das mozas. Desexa rexuvenecer durante un instante xunto a
estas fermosas doncelas, que descansan baixo un sono hipnótico, mentres
experimenta o profundo temor á chegada da morte.
Na anatomía de cada doncela atopa as imaxes doutras mulleres á que un día
amou, que agora dormen no esquecemento e volven á súa memoria. Os recordos
reviven na súa mente a través dun olor como a esencia dunhas flores, o aroma do
leite materno e a voluptuosa fragrancia dunha pel que le retrotrae
inmediatamente ao pasado. Un xesto convértese no detonante dun recordo nítido
dunha paixón de antano. Os corpos belos e firmes das mozas narcotizadas
espertan en Eguchi unha multitude de sensacións, unhas veces tenras e outras claramente
perversas. Deléitase contemplando os movementos das doncelas no sono, a
posición dos seus brazos, a cor dos seus labios, as delicadas formas dos seus
dedos, a curvatura dunha cadeira e o brillo dos seus cabelos. Estas imaxes
acenden os seus recordos de nostalxia e liberan as súas ocultas fantasías.
Neste percorrido polas antigas paixóns do protagonista atopamos unha celosa
gueixa, a unha muller casada da cidade de Kobe que foi a súa última paixón de
xuventude, ao seu amante antes de casarse, a unha cortesá adolescente e a unha
moza á que lle roubou un bico hai máis de corenta anos. Nesta viaxe onírica
divisamos a imaxe da primeira muller da súa vida, a súa nai, que morre de
tuberculose, establecendo un paralelismo coa propia existencia do autor que quedou
orfo a temperá idade e o efecto que esta enfermidade produciu entre os membros
da súa familia. Tamén, percíbese a presenza afastada da súa anciá esposa e a
visión da súa filla menor que coñeceu a sexualidade nos brazos do seu primeiro
amante.
Estas virxes doncelas, que dormen neste misterioso harén, representarían a
encarnación de antigas deidades budistas ás que os anciáns piden clemencia
polos seus pecados, pois algúns destes conseguiran prosperar por medios
ilícitos. Estes tristes cabaleiros consolan a súa dor coa compañía das rapazas
e senten no seu interior o amargo sabor da vellez, mentres o tempo lles escapa
rapidamente entre as mans: "Parecía haber unha tristura no corpo dunha
rapaza que inspiraba a un ancián a nostalxia da morte". Agora, no outono
da vida, esquecidos os arrebatos da paixón, a sensualidade convértese para eles
nun xogo puramente mental. As doncelas, transformadas na súa última tentación,
son actrices mudas nunha dramática representación o desenlace da cal é sempre
tráxico. Elas escenifican as súas fantasías e guían os seus pensamentos dende o
outro lado do desexo.
Neste relato asistimos a unha loita de contrarios entre a louzanía e a
decrepitude, a beleza e a fealdade, a vida e a morte. En primeiro lugar, a
vellez destes clientes atesourados contraponse coa xuventude das doncelas. Este
último intento, por parte destes vellos cabaleiros, por gozar dun instante de
pracer descríbese perfectamente na seguinte frase: "(...) só querían beber
a xuventude das rapazas durmidas (...)". Así mesmo, todos os membros deste
club de anciáns, a excepción de Eguchi, por ser un pouco máis novo, perderon a
súa potencia sexual. O protagonista pensa nos sentimentos e frustracións destes
homes que xa non poden actuar como tales, pero que nas mentes da cal segue
existindo a capacidade de amar que o tempo non puido aplacar. Estes vellos
cabaleiros, que se comportan como nenos ante as rapazas, teñen que contentarse
simplemente con soñar e recordar.
A penosa decrepitude dos anciáns enfróntase á beleza das doncelas. A
contemplación da súa fermosura proporciónalle ao protagonista a inspiración
necesaria para incitar o recordo dos seus amantes en instantes cheos de
erotismo. Este aflora, a través das liñas deste relato, en suxestivos
descricións como: "Os Seus seos parecían belamente redondeados. Un estraño
pensamento asaltouno: ¿por que, entre todos os animais, no longo curso do
mundo, só os peitos da femia humana chegaran a ser tan fermosos? ¿Non era para
gloria da raza humana que os peitos femininos adquirisen semellante beleza
"? ". Ademais, a sexualidade, que emana dos corpos destas belas
descoñecidas, permite ao protagonista cuestionarse aspectos da súa existencia:
"Preguntouse ata qué punto coñecera as profundidades e o alcance do sexo
aos seus sesenta e sete anos".
Nesta batalla sen cuartel entre Eros e Thanatos, observamos á morte, figura
omnipresente, que se esconde en cada canto desta casa do pracer. Este combate
eterno entre o amor e o sono eterno aparece reflectido nas seguintes liñas:
"(...) os vellos teñen a morte, e os mozos o amor, e a morte vén unha soa
vez e o amor moitas". O protagonista pensa na brevidade da vida e na
sombra da morte que supón o efecto dos somníferos. Asocia as profundidades do
soño co abismo da eternidade, comparando ambos os dous estados. Mesmo, pide á
muller da casa unha droga como a que toman as mozas, pero esta se nega
pretextando que estas pílulas son perigosas para os anciáns Asimismo, nun
momento da narración se cuestiona o suicidio, que anos máis tarde levaría a
cabo o autor desta obra, e considera que non pode existir maior pracer que
despedirse deste mundo nos brazos dunha destas doncelas. Os sinais
premonitorios dunha morte anunciada toman corpo nesta inquietante frase
"tomar somníferos de forma reiterada tiña que ser prexudicial para unha
moza" e Nas palabras referidas ás súas acompañantes nocturnas
arrefriaraste" e "Terás frío" que preceden a un tráxico destino.
Posteriormente, descobre casualmente polas palabras dun amigo que un dos
clientes faleceu neste local por un fallo cardíaco. Logo, a morte, coa súa
gadaña de prata, arrebata a vida dunha das dúas mozas, que dormen xunto a
Eguchi na súa última visita, probablemente por sobredose de narcóticos. A
continuación, a muller da casa retira o corpo da rapaza, a toda présa, como
anteriormente fixera co cadáver do ancián, trasladándoo a un lugar próximo.
Fronte ao fantasma da morte atópase a imaxe do desexo. O protagonista soña
con romper tabús e transgredir barreiras morais, pois adiviña próximo o fin dos
seus días. Insiste dende o seu primeiro encontro en acariciar os labios das
doncelas, cun significado profundamente erótico, malia ser unha das
prohibicións do local: "Non debía facer nada de mal gusto, advertiu ao
ancián Eguchi a muller da pousada. Non debía poñer o dedo na boca da muller
durmida nin intentar nada parecido". O protagonista nunca chega a vulnerar
a fraxilidade dos seus acompañantes, limítase a acariciar a súa pel, tocar os
seus cabelos e percorrer por completo a anatomía dos seus corpos.
Igualmente, nesta obra, faise unha reflexión sobre os estragos do tempo na
alma dos homes, a melancolía destes vellos cabaleiros que morren un pouco cada
día e a nostalxia dunha xuventude perdida que non pode volver, pero os recordos
da cal están aínda latentes na memoria. A soidade, tema recorrente na obra
deste autor, móstrase na necesidade destes anciáns acomodados de buscar consolo
e compañía nunhas mozas que enchen o baleiro emocional que existe no seu
interior, pois, esencialmente, o labor das doncelas é proporcionar fermosos
sonos e sobre todo inspirar en eles agradables fantasías. Así, este lugar
convértese no pavillón de descanso destes homes que, a xeito de antigos
guerreiros, loitaron en mil batallas e que finalmente o tempo venceu. Así
mesmo, o tema da incomunicación está presente neste relato coa imposibilidade
de falar coas mozas, pois estas permanecen inconscientes todo o tempo e só
espertan cando os seus clientes abandonaron o local. O único diálogo que mantén
o protagonista é coa enigmática muller da casa, a voz lenta e sosegada da cal é
como un murmurio glacial.
Este escritor desvélanos a través dos cinco sentidos este universo onírico,
unha veces escuro e hermético e outras, impresionista e brillante. Así, a
través do tacto experimenta o contacto suave e cálido dos corpos das mozas; co
oído, o son violento das ondas a golpear nos acantilados no exterior deste
selecto lugar e a resonancia afastada do inverno que trae o vento; co gusto, o
sabor dun bico sobre unha parte da anatomía feminina; co olfacto inicia o mecanismo
da evocación dos recordos; e coa percepción da vista, unha morea de imaxes que
descifran os enigmas da paixón.
O autor, que escribiu esta obra aos sesenta e dous anos, nos mostra a
refinada forma de amar destes homes que buscan o mito da xuventude eterna nos
corpos destas doncelas, mentres o sono postremeiro da morte planea sobre as
súas mentes. Estes anciáns venerables, descoñecidos entre si, pero ligados pola
proximidade do sono eterno, utilizan a fragrancia das rapazas como sagrado
elixir para escapar das poutas das Parcas durante un instante. Tamén, este
texto analiza os misterios da alma feminina. Este escritor, nunha das súas
liñas, expresa a seguinte frase "a muller é infinita", aludindo á
imposibilidade de abranguer o seu espírito por enteiro. Así mesmo, explora as
fantasías femininas na figura dunha dama, de idade madura, que antes de
durmirse contaba os homes polos que lle gustase ser bicada.
Este relato, enigmático e misterioso, transita entre o sono e a vixilia, o
pecado e a virtude, o elemento masculino e a esencia feminina, a tenrura e a
luxuria, a escuridade e a luz. Neste baile de sedución coa morte, o
protagonista mostrounos a súa visión sobre a soidade, a senectude e o cruel
paso do tempo, sumido nunha atmosfera a medio camiño entre a realidade e a
fantasía onírica. Esta obra ofrécenos espléndidas metáforas como: "Esta,
mentres durmía, pronunciaba palabras de amor cos dedos dos seus pés" e a
imaxe dunha grande árbore centenaria, capaz de atrapar a intensidade do ocaso
nestas palabras: "Toda a luz do atardecer era absorbida pola camelia, no
interior da cal debía estar concentrado a calor dos seus raios". A
atmosfera deste texto está repleta de delicadas imaxes belamente descritas,
dentro dun estilo sumamente poético e evocador, onde destaca a exquisita
habilidade do seu autor para captar os máis sutís matices ambientais. Para o
escritor Yukio Mishima La casa das belas durmintes era a obra máxima de
Kawabata e unha das creacións máis importantes da literatura xaponesa. Gabriel
García Márquez, grande admirador da narrativa deste autor xaponés, inspirouse
nela para escribir un conto titulado El avión da bela durminte, escrito
en 1982, e posteriormente, a súa novela Memoria das miñas putas tristes,
publicada no ano 2004.
Nesta viaxe polo desexo, o autor transportounos ata un cuarto, con cortinas
de veludo de cor carmesí, nun exclusivo local, onde dormen belas doncelas e nas
paredes da cal se esconden os misterios insondables da alma humana. Ao final
deste percorrido onírico polas paixóns dun home atópase a morte, como última
convidada, esperando no umbral da porta desta casa do pracer.
Yasunari Kawabata naceu no
seo dunha familia culta na cidade de Osaka, Xapón, o 11 de xuño de 1899. A
imaxe da morte marcou traxicamente a súa infancia. Tras finalizar os estudios
de secundaria, dirixirase a Tokyo para pasar os exames de acceso á
universidade. En 1920 ingresa na Universidade Imperial de Tokyo para estudar
Literatura Inglesa, carreira que cambiará un ano despois pola de Literatura do
Xapón. Neste período coñece o renomeado escritor Kikuchi Kan que era así mesmo
o editor da revista Bungei Shunju, onde este novo novelista colaborará
con varios dos seus traballos. Tamén escribe para o xornal da universidade, Shinshicho
(Novo Pensamento).
Remata os seus estudios en 1924 e funda xunto con outros mozos
intelectuais, entre os que se atopaban Yokomitsu Riichi e Kataoka Teppei, a
revista Bungei-Jidai (A Idade Artística). Esta publicación reuniu ao seu
arredor a un grupo de prometedores escritores coñecidos como
neosensacionalistas, seguidores dun novo movemento literario definido como
"Shinkankaku-ha", interesados polo lirismo e o impresionismo,
procurando realzar a percepción das sensacións na linguaxe narrativa, en
oposición ao realismo social imperante na súa época. Posteriormente,
desenvolvería un estilo propio, que irá perfeccionando ao longo dos anos, como
se observa claramente na súa primeira novela, Diario íntimo do meu décimo
aniversario (1925). En 1926, nas páxinas da súa revista, vai a luz a novela
curta, A danzarina de Izu, onde se observan referencias autobiográficas
que rememoran unha paixón de xuventude do propio escritor. Ademais, apréciase
nesta a influencia de antigos textos budistas e a poesía medieval xaponesa,
polos que o autor sentía verdadeira devoción. Este texto, que relata o encontro
dun estudante solitario durante unha viaxe pola península de Izu cunha nova
bailarina que se despraza cun grupo de artistas, convértese no seu primeiro
grande éxito de crítica. Despois, interesado pola cinematografía, escribe o
guión dunha película clásica do cinema expresionista xaponés, Kurutta Ippeiji (Unha
páxina de loucura, 1926) de Kinugasa Teinosuke. Anos máis tarde publicarán A
cuadrilla de Asakusa (1929-1930) que ten como escenario o famoso distrito do
mesmo nome da cidade de Tokyo, repleto de teatros de revistas, cafés, casas de
gueixas e antigos cines, que o autor coñecía moi ben por vivir nesta zona
durante a década dos anos 20. A partir de 1934, establécese en Kamakura, no
sudoeste de Tokyo, e pasa os invernos na cidade de Zushi.
Durante a II Guerra Mundial trasládase a Manchuria e alí estuda
profundamente unha obra mestra da prosa clásica xaponesa, Genji Monogatari (O
relato de Genji), escrita por Murasaki Shikibu no século XI.
Posteriormente, publica a súa obra máis coñecida País de Neve (1948) que
o situou entre os escritores contemporáneos máis importantes de Xapón.
Outros libros deste autor son: O son da montaña (1949-1954),
aclamada pola crítica como a súa mellor obra, El mestre de go (1951), El
lago (1954), Primeira Neve no Monte Fuji (1958), Mil grúas (1959),
Kioto (1962) e O belo e o triste (1964). Especial importancia teñen
as Historias da palma da man (Tanagoko non shosetsu) que representaban,
segundo palabras do propio Kawabata, a esencia da súa arte. O escritor comezou
a escribir pequenos relatos en 1923 e sempre volvía a eles cada certo tempo.
Nestas narracións conviven diferentes temas como a soidade, o amor, o paso do
tempo, os rituais e a morte. Así mesmo destaca Correspondencia 1945-1970,
unha recompilación de cartas que se intercambiaron Kawabata e o seu discípulo o
escritor Yukio Mishima durante 25 anos. Ademais de escribir obras de ficción,
este autor traballou como xornalista, principalmente para o diario Mainichi
Shimbun.
Entre 1948 a 1965, este autor desempeña o posto de director do Pen club de
Xapón. En 1953, o novelista convértese en membro da Academia das Artes do Xapón
e en 1959 recibe a medalla Goethe na cidade de Frankfurt. Durante a década dos
60, o autor, convertido nun novelista de fama internacional, imparte
conferencias por varias universidades de Estados Unidos. Tamén, dedícase á
crítica literaria e a apoiar novos escritores. Kawabata foi o primeiro escritor
xaponés en gañar o premio Nobel de Literatura en 1968, seguiríalle anos máis
tarde Kenzaburo Oé. Na cerimonia de entrega do devandito galardón leu un
discurso titulado Del fermoso Xapón, o seu eu. Posteriormente, o 16 de
abril de 1972, afectado pola enfermidade de Parkinson e profundamente abatido,
quita a vida, como houbese pouco tempo antes Yukio Mishima, no seu estudio na
cidade de Zushi, inhalando gas, sen deixar ningunha nota que explicase a súa
decisión.
- As mulleres: sen
nome, sen identidade, sen pasado…
1º moza: moi nova, non chega aos 20 anos. Cabelo longo, coa fragrancia dun
neno de teta e cheiro a leite. Peito pequeno e mamilas pequenas e rosadas.
Descubre que é virxe.
2ª moza: baixo unha manta eléctrica, preséntana como experta. Cheiro cálido,
unllas pintadas de rosa e labios pintados de cor forte. Algún dente torcido,
pelo longo ao que o protagonista retorce con furia. Intenta violala e infrinxir
as normas mais detense ao saber que é virxe tamén. É moi vital, fala, móvese, e
el ten ganas de espertala.
3ª moza: é unha aprendiz de cara miúda, cabelo espeluxado como se desfixese
unha trenza, Semella unha nena pequena e inxenua. Soltaba unha caloriña
diferente da manta eléctrica, era a calor dunha inmadura salvaxe. Tería 16 anos,
moi delgada.
4ª moza: moza con recendo moi feminino, doce e intenso. Parece alta e forte,
de cabelo voluminoso castaño co nacemento bastante abaixo. Orellas carnosas,
pescozo groso, nariz chato, meixelas redondas e grandes e cadeiras voluminosas.
5ª muller: son dúas; unha é salvaxe, dormía espida e coas pernas fóra porque era
calurosa, cun cheiro lixeiro que saía das axilas. Non debía chegar aos 20 anos
e non parecía xaponesa. De longos cabelos e unllas. Tiña un colar de ouro como
un fío.
A outra de dedos
pequechos e peitos finos e redondeados que encaixaban na palma da man, pescozo
longo e lanzal. De constitución delgada, rostro moreno e pel grosa e graxenta.
Aparece morta.
A señora do
hotel: sempre parca en palabras, moi correcta e sen
dar moita información. Tiña todo a punto.
A gueisha: Tiña ciúmes ao notar o cheiro a leite do bebé que acababa de ter no
colo o protagonista, fillo da súa filla menor.
A amante: víanse ás agachadas porque era moi nova e os pais dela sospeitaban
algo. Eran tan ardentes os encontros que lle fixo sangue na mamila. Escapaban a
Quioto e un mozo enviado pola familia dela levouna a Toquio e casárona.
Atopouna anos máis tarde cunha nena nos brazos cun gorriño branco. Dela lembra
a pulcritude das partes ocultas que eran o reflexo do seu interior. Dela asocia
tres cousas: o gorro branco da filla, a pulcritude e o sangue no peito.
A muller casada
de Kobe: coñeceuna nun bar de noite na cidade de Kobe
e pronto forn a durmir a un hotel. Chamoulle a atención que pola mañá ela
díxolle que tiña que marchar cedo porque tiña dous fillos e o seu home,
estranxeiro, chegaba neses días logo de 2 anos de ausencia. A segunda noite de
Kobe, ela volve reunirse con el porque lle di que quere durmir “como se
estivese morta”, El tiña 64 e ela 24 máis ou menos. Anos máis tarde, ela
escribiulle unha carta a el dicíndolle que se volvía a Kobe que o chamase.
A xove
prostituta:Era unha neniña que lle asignaron un día de
festas no pobo. A el non lle gustaba moito porque era moi delgada e era como
auga. Tiña 14 anos. Ao final deixouna marchar á festa.
A muller do bico: Xa pasara moito tempo cando un día deulle un bico a unha muller que
negaba que el lle dera un bico ata que lle ensinou o pano manchado de carmín de
limparlle os bicos. Ela chorou e quedou calada e non se volveron a ver.
A nai: Di que é a 1ª muller da súa vida que morreu cando el tiña 17 anos de
tuberculose.
As fillas: tiña tres, pero da única que se fala é da pequena que perde a
virxinidade cando está a saír con dous homes, mais logo casa co outro e ten
fillos.
A muller: apenas aparece e non se explicita nada dela. Só que cando fala da 1ª
muller da súa vida, logo de dicir a nai, corrixe e fala da esposa.
No hay comentarios:
Publicar un comentario